Αίτημα ακαδημαϊκών για Εκπαιδευτικό «Σχέδιο Μάρσαλ» των χωρών που «αιμορραγούν»
Η τρίτη αποστολή των πανεπιστημίων για μία νέα παγκόσμια ανάπτυξη
Σε σημαντικό συνέδριο με θέμα τη μετανάστευση και το προσφυγικό συμμετείχε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, μετά από επίσημη πρόσκληση. Το 13ο διεθνές συμπόσιο ακαδημαϊκών πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη, στις 7 με 10 Σεπτεμβρίου στην ιστορική Villa Mondragone και σε αυτό συμμετείχαν πέραν των 60 πανεπιστημίων από την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική και τη Λατινική Αμερική.
Κύριο θέμα του συνεδρίου ήταν «Η τρίτη αποστολή των πανεπιστημίων για μία νέα παγκόσμια ανάπτυξη». Κατά το συμπόσιο, στις 8 Σεπτεμβρίου, συζητήθηκε, μεταξύ άλλων, ο ρόλος των πανεπιστημίων στη διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης. Με ποιον τρόπο τα ανώτατα ακαδημαϊκά ιδρύματα μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή της; Εισάγοντας πολύ-πολιτισμικά προγράμματα; Πώς μπορούν να βοηθήσουν πρόσφυγες φοιτητές να συνεχίσουν τις σπουδές τους; Αυτά ήταν μερικά από τα ζητήματα που τέθηκαν προς προβληματισμό και συζήτηση.
Το κεφάλαιο της ανώτατης εκπαίδευσης στις χώρες της κρίσης συζητήθηκε εις βάθος. Στο πλαίσιο αυτό επικράτησε η άποψη, όπως αναφέρουν από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, «ότι πρέπει να «πιέσουμε» τις χώρες μας να προχωρήσουν σε ένα καινούριο εκπαιδευτικό «Σχέδιο Μάρσαλ», ένα σχέδιο ενίσχυσης των χωρών που «αιμορραγούν». Συζητήθηκαν επίσης οι δύο βασικοί λόγοι της κρίσης:
1-Ο πόλεμος και οι συγκρούσεις και
2-Το οικονομικό χάσμα ανάμεσα στις πλούσιες και φτωχές χώρες.
Διαφάνηκε δε ότι η μετανάστευση των καλά εκπαιδευμένων ανθρώπων διευρύνει ακόμη περισσότερο το χάσμα αυτό.
Ο πρύτανης του πανεπιστημίου της Δαμασκού ανέφερε «Έρχομαι από μια χώρα που σήμερα πολεμούν 200.000 ξένοι στρατιώτες με όπλα από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ». Ο πόλεμος της Συρίας έχει παραγάγει 5 εκατομμύρια πρόσφυγες.
Στα συμπεράσματα του συνεδρίου συμπεριλαμβάνεται η ανάγκη ενδυνάμωσης των κοινωνικών και των ανθρωπιστικών σπουδών στα πανεπιστήμια. Η κρίση σήμερα δεν είναι μόνο οικονομική, είναι μία κρίση ανθρωπιστική που πηγάζει από την παράβλεψη αξιών για χάρη της τεχνολογικής μεταφοράς. Τα πανεπιστήμια πρέπει επιτέλους να εστιάσουν στις αξίες της ζωής, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου.
Στα φαινόμενα κρίσης που πλήττουν την παγκόσμια κοινότητα, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου του Σαράγεβο ανέφερε ότι η Ισλαμοφοβία δεν είναι η λύση. Συμφωνήθηκε επίσης ότι τα πανεπιστήμια και οι ηγεσίες τους πρέπει να παρέμβουν δυναμικά και να διαδραματίσουν επιτέλους τον ιστορικό και ηθικό τους ρόλο: Να συμπαρασταθούν σε αποφάσεις που συνδράμουν στη διασφάλιση της ειρήνης και της αειφόρου ανάπτυξης, αλλά και να σταθούν απέναντι, όταν χρειάζεται, σε πολιτικές και άλλες εξουσίες που πλήττουν τις αξίες του ανθρωπισμού και τον ίδιο τον άνθρωπο. Συζητήθηκε μεταξύ άλλων και η οικολογική κρίση, ως μία ακόμη κρίση στην οποία χρειάζεται τα πανεπιστήμια να απαντήσουν με αποτελεσματικούς τρόπους.
Μίλησαν δεκάδες Πρυτάνεις και ακούστηκαν κατ΄ επανάληψη οι λέξεις – αξίες, «αλληλεγγύη», «ειρήνη», «αξιοπρέπεια», «σεβασμός», «αποδοχή» κ.λπ.
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου μαζί με τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου του Μπάρι, είχε την τελική ευθύνη της καταγραφής των γενικών συμπερασμάτων της συνεδρίας, αλλά και της τελικής τοποθέτησης. Στην καταληκτική του τοποθέτηση ανέφερε:
«Αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί πρυτάνεις, μιλήσαμε για την ανθρωπιστική κρίση, για πρόσφυγες και μετανάστευση. Δυστυχώς, προσωπικά γνωρίζω καλά γιατί μιλάμε. Ήμουν κι εγώ 15 χρονών όταν έφυγα από το σπίτι μου μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Νόμιζα ότι έφευγα για ένα βράδυ, αλλά τελικά έφυγα για 42 χρόνια και ακόμη δεν επέστρεψα. Ξέρω τι σημαίνει να χάνεις τον τόπο και το σχολείο σου. Η ζωή ποτέ δεν είναι πια η ίδια, γιατί απλά η νοσταλγία παράγει πολύ πόνο. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να λύσουμε το προσφυγικό, πρέπει να τελειώσει ο πόλεμος και να επιστρέψουν οι άνθρωποι, με ασφάλεια, πίσω στα σπίτια τους, πρέπει οι φτωχές χώρες να βοηθηθούν οικονομικά, ώστε να αναπτυχθούν για να ζήσουν οι άνθρωποι με αξιοπρέπεια στον τόπο τους.».
Συνέχισε λέγοντας: «Δεν διαφωνώ, η «ισλαμοφοβία» δεν είναι η απάντηση, αλλά θα είναι μεγάλη παράλειψή μας, εάν σήμερα δεν εισάγουμε ακόμη έναν όρο, αυτόν της «χριστιανοφόβιας», ειδικά στην περιοχή των συγκρούσεων, όπου οι χριστιανοί ήταν 27% το 1917 και λιγότερο από 4% σήμερα. Είναι φανερό ποιοι πληθυσμοί κινδυνεύουν περισσότερο. Οι χριστιανοί και άλλες μη μουσουλμανικές μειονότητες της περιοχής. Η αλήθεια δεν είναι ταμπού».
Ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Χριστοφίδης ζήτησε, επίσης, την άδεια να αναφερθεί σε ακόμη ένα θέμα που μπορεί να μην σχετίζεται άμεσα με τη μετανάστευση, αλλά ήταν σημαντικό να αναφερθεί σε μία συνάντηση Πρυτάνεων, ως ζήτημα για προβληματισμό: «Χιλιάδες Καθηγητές, Κοσμήτορες και Πρυτάνεις διώκονται στην Τουρκία. Πρέπει επιτέλους να δράσουμε, πρέπει να κάνουμε επιτέλους κάτι. Η Ένωση των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων – European University Association (ΕUA) πρέπει να κινηθεί, Πρυτάνεις είναι στη φυλακή, καταπατάται το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης σε χιλιάδες ακαδημαϊκούς» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2016, τα μέλη του συνεδρίου έγιναν δεκτά από τον Πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας στο προεδρικό μέγαρο.
