Μοναδική ευκαιρία για απόκτηση Εθνικής Βιοτράπεζας στην Κύπρο
Με μεγάλη επιτυχία στέφθηκε η Επιστημονική Ημερίδα με θέμα, «Προοπτική Δημιουργίας Εθνικής Βιοτράπεζας», που διοργάνωσε το Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής (ΚΕΜΙ) του Πανεπιστημίου Κύπρου, την Πέμπτη, 12 Νοεμβρίου 2015.
Στόχος της Ημερίδας ήταν η ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων φορέων, συμπεριλαμβανομένων του Υπουργείου Υγείας, ιατρών, αντιπροσώπων ασθενών και ασθενών, ερευνητών και ακαδημαϊκών, για την ευκαιρία που διανοίγεται μπροστά μας σχετικά με την ανάπτυξη μιας σύγχρονης Βιοτράπεζας.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν, ο αντιπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας Δρ Πέτρος Μάτσας, ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου Δρ Πέτρος Αγαθαγγέλου, ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων κ. Μάριος Κουλούμας, ο Κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Ζαχαρίας Ζαχαρίου, εκπρόσωποι συνδέσμων ασθενών και αντιπρόσωποι διαφόρων κέντρων προσφοράς ιατρικών και παρά-ιατρικών υπηρεσιών προς την κοινωνία. Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Αθανάσιος Γαγάτσης.
Ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Δέλτας ως Συντονιστής του Έργου «Ανάπτυξη μιας σύγχρονης Βιοτράπεζας και Πρόγραμμα Έρευνας του Ανθρώπινου Γονιδιώματος των Κυπρίων» (Biobanking and the Cyprus Human Genome Project – CY-BIOBANK), τόνισε πως δημιουργείται μια Εθνική Βιοτράπεζα υψηλών προδιαγραφών, με προοπτική να εξυπηρετεί την ερευνητική κοινότητα για πολλές δεκαετίες, συσσωρεύοντας διαχρονικά όλο και περισσότερες χρήσιμες πληροφορίες που θα εκμεταλλευθεί η επιστημονική κοινότητα του παρόντος και του μέλλοντος, με απώτερο στόχο την επινόηση και το σχεδιασμό καλύτερων θεραπειών.
Ο Καθηγητής Χρήστος Σχίζας περιέγραψε τα σχέδια της ομάδας για εφαρμογή προγράμματος Ηλεκτρονικής Υγείας, ενώ οι γιατροί Πέτρος Αγαθαγγέλου και Άλκης Πιερίδης υποσχέθηκαν τη στήριξη της ιατρικής κοινότητας. Όλοι οι παρευρισκόμενοι, είτε μέσω επίσημης παρέμβασης είτε κατά τη διάρκεια της συζήτησης, συμφώνησαν πλήρως με τους στόχους του έργου και εξέφρασαν τη στήριξή και την υπόσχεσή τους να βοηθήσουν στην υλοποίησή του. Δύο ασθενείς είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τις ευχαριστίες τους και να περιγράψουν τη θετική εμπειρία τους από τη γενετική διερεύνηση και ενημέρωση της οποίας έτυχαν οι ίδιοι και μέλη των οικογενειών τους.
Ο κ. Κουλούμας εμφανίστηκε ιδιαίτερα υποστηρικτικός και ενθουσιώδης από την προοπτική που δημιουργείται για νέα σημαντικά βήματα στην αντιμετώπιση των γενετικών παθήσεων στον τόπο μας.
Από τους παρευρισκόμενους θεωρήθηκε εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι με την Ημερίδα αυτή διαφάνηκε η απόφαση των ερευνητών του Κέντρου Ερευνών Μοριακής Ιατρικής να βοηθήσουν, ώστε ο ρόλος των ασθενών στη Βιοτράπεζα να μετατοπίζεται από αυτόν του απλού δότη/παθητικού παρατηρητή, σε σημαντικού συνεργάτη στο σχεδιασμό, ανάπτυξη και την καλή λειτουργία τέτοιων υποδομών. Κάθε ασθενής που μπορεί, είναι χρήσιμο να συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα που αφορούν στην πάθηση του, τόσο για το δικό του όφελος όσο και για το όφελος του οικογενειακού του περιβάλλοντος και της ευρύτερης κοινωνίας. Η συμμετοχή σε προγράμματα Βιοτράπεζας είναι μια εθελοντική πράξη με στόχο τη βελτίωση της δημόσιας υγείας και αποτελεί ύψιστη μορφή ανιδιοτελούς προσφοράς και αλτρουισμού.
Στη διάρκεια της Ημερίδας ο αντιπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας και Διευθυντής Ιατρικών Υπηρεσιών Δρ Πέτρος Μάτσας έδωσε την υπόσχεση, ότι θα υποστηρίξει την προσπάθεια αυτή όσο πιο σθεναρά μπορεί. Συμφώνησε επίσης ότι μια παγκύπριας εμβέλειας Βιοτράπεζα πρέπει να είναι δημόσιου συμφέροντος με κρατική κάλυψη.
Μοναδική ευκαιρία για απόκτηση Εθνικής Βιοτράπεζας στην Κύπρο
Η Bιοτράπεζα αποτελεί οργανωμένη συλλογή βιολογικών δειγμάτων (αίμα, ορός και πλάσμα αίματος, ούρα, βιοψίες από ιστούς), η οποία συνοδεύεται από λεπτομερή δημογραφικά και κλινικά στοιχεία. Σκοπός μιας τέτοιας υποδομής είναι να διευκολύνει την ιατρική έρευνα δίνοντας στους ερευνητές πρόσβαση σε δείγματα και δεδομένα για ανάπτυξη κλινικών μελετών και ερευνητικών προγραμμάτων που στοχεύουν στην παραγωγή νέας γνώσης προς όφελος των ασθενών και της κοινωνίας. Ιδιαίτερα στην εποχή μας, όπου γίνονται προσπάθειες για προσφορά εξατομικευμένης και στοχευόμενης ιατρικής φροντίδας, τέτοιες υποδομές είναι ζωτικής σημασίας επειδή προωθούν την καινοτόμο έρευνα σε πάρα πολλές ασθένειες όπου παίζει ρόλο η γενετική μας κληρονομιά, ώστε να επιτευχθεί καλύτερη διάγνωση και θεραπεία έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Η Κύπρος, συγκριτικά με τις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσιάζει ελλείψεις σε σύγχρονη ερευνητική υποδομή. Η Κύπρος ήταν η τελευταία χώρα που δημιούργησε Βιοτράπεζα, όταν πριν από 4 χρόνια το Πανεπιστήμιο Κύπρου εξασφάλισε ανταγωνιστική χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας. Η Βιοτράπεζα του Πανεπιστημίου Κύπρου έχει παγκύπρια εμβέλεια και είναι αδειοδοτημένη από την Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής Κύπρου στον τομέα των γενετικών παθήσεων, είτε πρόκειται για σπάνια νοσήματα είτε για συχνά νοσήματα/διαταραχές όπως ο διαβήτης, η στεφανιαία νόσος, η χρόνια νεφρική νόσος, ο καρκίνος και άλλα, όπου η γενετική έχει σημαντικό ρόλο.
Πρόσφατα, η ομάδα του Κέντρου Ερευνών Μοριακής Ιατρικής (ΚΕΜΙ), (photo άνω), του Πανεπιστημίου Κύπρου εξασφάλισε χρηματοδότηση ύψους €460.638 μέσω του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Ορίζοντας 2020» για την Έρευνα και Καινοτομία, για να υλοποιήσει την πρώτη φάση του έργου «Ανάπτυξη μιας σύγχρονης Βιοτράπεζας και Πρόγραμμα Έρευνας του Ανθρώπινου Γονιδιώματος των Κυπρίων» (Biobanking and the Cyprus Human Genome Project – CY-BIOBANK). Στην παρούσα φάση, προτείνεται η αναβάθμιση της υπάρχουσας υποδομής του Κέντρου και η μετατροπή του σε Κέντρο Αριστείας. Το πιο σημαντικό παραδοτέο της 1ης φάσης του έργου (διάρκειας 12 μηνών) είναι η προετοιμασία ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου, όπου θα παρουσιαστούν οι φιλόδοξοι στόχοι για υψηλών προδιαγραφών γενετική έρευνα στην Κύπρο, και οι οποίοι θα εφαρμοστούν εάν εγκριθεί το έργο για χρηματοδότηση μέσω της 2ης φάσης (διάρκειας 5-7 ετών). Μέσω της Βιοτράπεζας θα επιδιωχθεί η μελέτη της γενετικής των Κυπρίων σε μεγαλύτερη κλίμακα και μεγαλύτερο βάθος, ώστε να εντοπισθούν και να προληφθούν οι παράγοντες που ευθύνονται για χρόνια νοσήματα φθοράς, ιδίως με την πάροδο της ηλικίας.
Διαγωνισμός Ερευνητικής Πρότασης
Στο πλαίσιο της πρώτης φάσης του έργου CY-Biobank, το Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής προκηρύσσει διαγωνισμό για νέους ερευνητές, με χρηματικά βραβεία σε δύο κατηγορίες ερευνητών ηλικίας μέχρι 35 ετών. Ενθαρρύνονται όλοι οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν τις καινοτόμες ιδέες τους μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015.
Για πληροφορίες και λεπτομέρειες αναφορικά με την υποβολή των προτάσεων επισκεφθείτε το σύνδεσμο: www.ucy.ac.cy/cybiobank
Για ερωτήσεις: cy.biobank@ucy.ac.cy
