Το «Έπος του Γκιλγκαμές», κείμενο αρχαιότερο από τα ομηρικά, στη Στέγη
Ένας δημιουργός από τον Λίβανο και επτά μουσικοί από την Ελλάδα και την Ιταλία καταπιάνονται με το «Έπος του Γκιλγκαμές», κείμενο αρχαιότερο από τα ομηρικά. Ο Γκιλγκαμές, βασιλιάς των Σουμερίων, συγκρούεται με τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού του. Μία όπερα για οκτώ μουσικούς και βίντεο.
Ένας δημιουργός από τον Λίβανο, o Ζαντ Μούλτακα και επτά μουσικοί από την Ελλάδα και την Ιταλία καταπιάνονται με το Έπος του Γκιλγκαμές, κείμενο αρχαιότερο από τα ομηρικά και έρχονται στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης στις 19 και 20 Απριλίου, λίγες μέρες μετά την παρουσίασή τους στο Le Lieu Unique της Ναντ (στο πλαίσιο της «Αθηναϊκής Άνοιξης»).
Το «Έπος του Γκιλγκαμές» είναι ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα κείμενα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η προέλευσή του παραμένει άγνωστη, όσες θεωρίες κι αν έχουν προταθεί γι’ αυτήν. Η εκφραστική του λιτότητα και ο τρόπος με τον οποίο καταβυθίζεται στις πιο σκοτεινές αβύσσους της συνείδησης παραπέμπουν στις τραγωδίες του Αισχύλου – και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η προηγούμενη δουλειά του δημιουργού αυτής της ιδιαίτερης όπερας ήταν πάνω στον «Προμηθέα Δεσμώτη».
Ο Ζαντ Μούλτακα, συνθέτης από τον Λίβανο, επέλεξε να δώσει φωνή στον Γκιλγκαμές μέσα από το Mezwej, ένα μουσικό σύνολο που περιλαμβάνει σημαντικούς σολίστες από την Ελλάδα, τη Μέση Ανατολή και την Ιταλία. Σε αυτή την όπερα, δεν υπάρχουν τραγουδιστές, ο λόγος και η φωνή προέρχονται από τους ίδιους τους μουσικούς. Αυτοί είναι ο καθρέφτης των δικών μας εσωτερικών φωνών, των προσωπικών μας ηρώων. Η προβολή βίντεο μετατρέπει τις σκιές τους σε φιγούρες παράξενες και αυτόνομες.
Συντελεστές
Διεύθυνση Ensembles Mezwej: Zad Moultaka
Λύρα: Σωκράτης Σινόπουλος
Γυαλί ταμπούρ: Ευγένιος Βούλγαρης
Νέυ: Χάρης Λαμπράκης
Κανονάκι: Στέφανος Δορμπαράκης
Σαντούρι: Βαγγέλης Πασχαλίδης
Κρουστά: Claudio Bettinelli
Βιόλα ντα γκάμπα: Ανδρέας Λινός & Christina Plubeau
Συμπαραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, La cité Musicale-Metz, Mezwej / Association Art Moderne με την υποστήριξη Drac Provence Alpes Côte d’Azur
Διαβάστε περισσότερα
Ο Ζαντ Μούλτακα, για την όπερά του πάνω στο «Έπος του Γκιλγκαμές», επιλέγει μουσικούς προερχόμενους από χώρες της λεκάνης της Μεσογείου, που εκπροσωπούν τις χώρες προέλευσης όλων των επών του αρχαίου κόσμου: από την Ελλάδα των ομηρικών επών, αλλά και την Ιταλία της «Αινειάδας» του Βιργιλίου.
Το σαντούρι του Βαγγέλη Πασχαλίδη, όργανο αρχαίο, ενώνει πολλές παραδόσεις της Εγγύς Ανατολής, το νέυ του Χάρη Λαμπράκη και το γυαλί ταμπούρ του Ευγένιου Βούλγαρη μοιάζουν να εκπροσωπούν την Ανατολή, ενώ το κανονάκι του Στέφανου Δορμπαράκη αντιπροσωπεύει την ελληνική παράδοση. Η πολίτικη λύρα του Σωκράτη Σινόπουλου φέρνει κοντά τις δύο όχθες του Βόσπορου, ενώ η βιόλα ντα γκάμπα του Ανδρέα Λινού και τα κρουστά του Κλαούντιο Μπετινέλι ορίζουν τα δυτικά μουσικά σύνορα. Η μουσική και η παρουσία τους –και όχι η ανθρώπινη φωνή– θα αποτελέσουν το όχημα που θα μας αφηγηθεί την ιστορία του Γκιλγκαμές.
Ο Γκιλγκαμές ήταν βασιλιάς της Ουρούκ, πόλης των Σουμερίων στις όχθες του Ευφράτη, κατά την 3η χιλιετία π.Χ. Σύμφωνα με την παράδοση, που καθιστά δύσκολο τον διαχωρισμό της ιστορίας από τον μύθο, ήταν κατά τα δύο τρίτα θεός και κατά το ένα τρίτο άνθρωπος.
Το έπος αφηγείται την ιστορία του Γκιλγκαμές και του Ενκιντού, του άγριου αντιπάλου του, τον οποίο δημιούργησαν οι θεοί για να δώσει τέλος στην καταπίεση των κατοίκων της Ουρούκ από τον βασιλιά τους. Ο Ενκιντού εκπολιτίζεται και γίνεται σύντροφος του Γκιλγκαμές. Μαζί κάνουν ένα ταξίδι έξι ημερών, με στόχο να κόψουν τον Ιερό Κέδρο και να σκοτώσουν τον φύλακά του, Χουμπάμπα τον Τρομερό. Ως τιμωρία γι’ αυτές τις πράξεις, οι θεοί καταδικάζουν σε θάνατο τον Ενκιντού. Στο δεύτερο μέρος ο Γκιλγκαμές, συντετριμμένος από τον θάνατο του φίλου του, αναζητά το μυστικό της αιώνιας ζωής.
Ζαν Μούλτακα
Ο Ζαντ Μούλτακα (γενν. 1967) είναι Λιβανέζος συνθέτης και εικαστικός, που δραστηριοποιείται στη Βηρυτό και το Παρίσι. Μεγαλώνοντας σε μια οικογένεια που σχετιζόταν με το σύγχρονο θέατρο, ο Ζαντ ξεκίνησε μαθήματα πιάνου σε ηλικία πέντε ετών. Το 1984, ο εμφύλιος πόλεμος τον οδήγησε να εγκατασταθεί στο Παρίσι, όπου συνέχισε τις μουσικές του σπουδές και απέσπασε δύο πρώτα βραβεία στο Κονσερβατόριο του Παρισιού: στο πιάνο και τη μουσική δωματίου. Μπροστά του είχε πλέον μια μεγάλη καριέρα σολίστα, όμως το 1993 επέλεξε να την εγκαταλείψει μόλις αυτή άρχισε να απογειώνεται, για να αφοσιωθεί στη σύνθεση και τη ζωγραφική.
Με τα χρόνια γνώρισε μεγάλη επιτυχία – αλλεπάλληλες αναθέσεις, ηχογραφήσεις, προσκλήσεις για σεμινάρια και συμπόσια. Το 2004 ίδρυσε το σύνολο Mezwej, με σκοπό να εξερευνήσει τα όρια μεταξύ παρτιτούρας και αυτοσχεδιασμού. Για αυτό το σχήμα έγραψε συνθέσεις μεγάλης έκτασης, καθώς και τις πρώτες του όπερες. Σήμερα, συνεχίζει τη μουσική του πορεία εμβαθύνοντας σε αυτές τις κατευθύνσεις, ενώ ταυτόχρονα εκθέτει τα εικαστικά έργα του σε σημαντικές γκαλερί και μουσεία. Συμμετείχε επίσης στην Μπιενάλε της Βενετίας, το 2015 και το 2017, εκπροσωπώντας τον Λίβανο.
Πληροφορίες
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107
19 & 20 Απριλίου 2019
Κεντρική Σκηνή | 20:30
