ΙΟΒΕ: Σημαντική επιδείνωση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών
Νέα υποχώρηση καταναλωτικής εμπιστοσύνης, από επιδείνωση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και της πρόθεσής τους για μείζονες αγορές
Ήπια υποχώρηση του δείκτη οικονομικού κλίματος
Ύστερα από μακρά περίοδο συνεχούς ανόδου, ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρουσίασε τον Σεπτέμβριο μικρή διόρθωση, κατά 1,5 μονάδα και διαμορφώθηκε στις 109,7 μονάδες, όπως άλλωστε συνέβη στην Ευρωζώνη και γενικότερα την ΕΕ. Η πτώση προήλθε από σημαντική εξασθένιση των επιχειρηματικών προσδοκιών στη Βιομηχανία, καθώς και από νέα υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, σε συνέχεια της σχετικής αρνητικής τάσης από τον Ιούνιο. Αντίθετα, στις Υπηρεσίες και στις Κατασκευές σημειώθηκε σημαντική βελτίωση προσδοκιών, ενώ οριακή βελτίωση καταγράφηκε και στο Λιανικό Εμπόριο. Ύστερα από διάστημα πολλών μηνών, στο οποίο οι προσδοκίες βελτιώνονταν σχεδόν συνεχώς στα περισσότερα τμήματα της ελληνικής οικονομίας, η μικρή επιδείνωση του οικονομικού κλίματος αποτελεί, σε μεγάλο βαθμό, μια αναμενόμενη «διορθωτική» εξέλιξη. Άλλωστε, το πρόβλημα της πανδημίας συνεχίζεται με αξιοσημείωτη ένταση, ενώ είναι πιθανές νέες προκλήσεις προσεχώς, καθώς ξεκινά η φθινοπωρινή περίοδος με στασιμότητα στην πρόοδο του εμβολιασμού. Δεν φαίνεται ωστόσο να αποτέλεσε ανασχετικό παράγοντα στον τομέα του τουρισμού, όπου επικρατεί ικανοποίηση των επιχειρήσεων. Επιπλέον, από την ταχύτερη της αναμενόμενης ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, προκαλείται έντονη άνοδος των τιμών των ενεργειακών προϊόντων. Προς το παρόν, οι επιπτώσεις των αυξήσεων είναι εντονότερες στη βιομηχανία και τα νοικοκυριά, όμως όσο οι τιμές παραμένουν υψηλά, τα προβλήματα μπορεί να διευρύνονται στην παραγωγή, στις εφοδιαστικές αλυσίδες και την απασχόληση. Εγχωρίως, πλέον σημαντικές θα είναι οι εξελίξεις σχετικά με την εκκίνηση και υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης, σε συνδυασμό με τις συνοδευτικές μεταρρυθμίσεις.
Αναλυτικότερα:
στη Βιομηχανία, το ήπια θετικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση υποχώρησε, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα κλιμακώθηκαν αισθητά και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες εξασθένησαν ήπια.
στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή μεταβλήθηκαν αισθητά, ενώ παράλληλα οι προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύθηκαν σημαντικά.
στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις μεταβλήθηκαν ήπια, με το ύψος των αποθεμάτων να αποκλιμακώνεται αισθητά, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων εξασθένισαν αισθητά.
στις Υπηρεσίες, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων ενισχύθηκαν σημαντικά, εκείνες για τη ζήτηση ηπιότερα, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της ζήτησης υποχώρησαν ελαφρώς.
στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας ενισχύονται ελαφρά, όπως και οι αντίστοιχες για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, ενώ παράλληλα επιδεινώνονται οι εκτιμήσεις για μείζονες αγορές και υποχωρεί η πρόθεση για αποταμίευση.
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ: Νέα υποχώρηση καταναλωτικής εμπιστοσύνης, από επιδείνωση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και της πρόθεσής τους για μείζονες αγορές
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε αισθητά τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις –38,3 (από –32,9) μονάδες, επίπεδο ελαφρώς υψηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-41,0 μονάδες).
Οι πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με την υγειονομική κρίση θεωρείται πως αποτέλεσαν τη βασική αιτία της νέας επιδείνωσης, καθώς αυτή συνεχίζεται με σχετικά υψηλή ένταση, ενώ ο ρυθμός της εμβολιαστικής διαδικασίας έχει επιβραδυνθεί. Τούτων δεδομένων, είναι αρκετά πιθανό το φθινόπωρο εκ νέου να παρουσιαστούν προκλήσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η εκκίνηση της εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων για τους μη εμβολιασμένους επίσης θεωρείται πως είχε αντίκτυπο στις προσδοκίες ενός τμήματος των νοικοκυριών. Μια άλλη εξέλιξη λόγω του υγειονομικού θέματος που πλέον επηρεάζει τα νοικοκυριά είναι η ταχύρρυθμη άνοδος των τιμών της ενέργειας και άλλων βασικών εμπορευμάτων. Αυτές οι επιδράσεις αναμένεται να διευρυνθούν και θα κλιμακωθούν τους επόμενους μήνες, με σημαντικό αντίκτυπο στις προσδοκίες.
Οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν στην πρώτη θέση στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ με διαφορά από τους υπόλοιπους. Ακολουθούν η Βουλγαρία και η Σλοβενία, με επίπεδο δείκτη –22,0 και -20,5 μονάδες αντίστοιχα, ενώ στην τέταρτη και πέμπτη θέση βρίσκονται οι καταναλωτές της Σλοβακίας και Ουγγαρίας με –19,0 μονάδες. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης βρέθηκαν εκ νέου η Δανία (+9,8) και η Μάλτα (+7,4), με τις θετικές τιμές του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης να συνεπάγονται μικρή αισιοδοξία από τους καταναλωτές των συγκεκριμένων χωρών. Για πέμπτο συνεχόμενο μήνα ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ήταν θετικός και σε άλλες χώρες. Συγκεκριμένα, στην Σουηδία (+6,6), στη Φιλανδία (+6,3), στην Ιρλανδία (5,2), στην Ολλανδία (+0,6) στο Λουξεμβούργο (+0,5) και στο Βέλγιο (+0,1). Ευρύτερα, ανοδική τάση εμφάνισαν τον Σεπτέμβριο 10 χώρες. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -5,2 μονάδες στην ΕΕ και στις -4,0 μονάδες στην Ευρωζώνη. Αναλυτικά:
Βελτίωση των εκτιμήσεων των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους τελευταίους 12 μήνες
Οι εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προηγούμενους 12 μήνες βελτιώθηκαν τον Σεπτέμβριο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -32,1 (από -32,6) μονάδες. Το 48% των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 4% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -5,9 και -6,9 μονάδες αντίστοιχα.
Σημαντική επιδείνωση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών
Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες εξασθένησαν σημαντικά τον Σεπτέμβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -33,4 (από -23,1) μονάδες. Το 48% (από 35%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 8% προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +0,6 και +1,5 μονάδες αντίστοιχα.
Ήπια επιδείνωση των προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση της χώρας
Ο δείκτης των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο παρουσίασε μικρή επιδείνωση τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις -48,6 (από -44,2) μονάδες. Το 61% των καταναλωτών (από 59%) προβλέπει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι του 19% το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -5,1 και +1,3 μονάδες αντίστοιχα.
Αισθητή υποχώρηση της πρόθεσης για μείζονες αγορές
Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) υποχώρησε αισθητά, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -39,2 (από -31,8) μονάδες. Το 52% των καταναλωτών (από 39%) προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 8% (απο 5%) αναμένει το αντίθετο. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -10,6 μονάδες στην ΕΕ και στις -11,8 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Εξασθένιση της πρόθεσης για αποταμίευση
Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες υποχώρησε ελαφρώς τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις –63,3 μονάδες (από -58,4). Το 80% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 18% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +7,7 μονάδες στην ΕΕ και στις +7,2 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Μικρή επιδείνωση στις προβλέψεις για την ανεργία
Ο δείκτης πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκε ελαφρώς τον Σεπτέμβριο, στις +44,1 μονάδες, από +42,3 τον Ιούλιο. Το ποσοστό των νοικοκυριών που προβλέπει μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας διατηρήθηκε στο 63% με το 11% (από 15%)των ερωτηθέντων να αναμένει ελαφρά μείωσή της. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +10,5 και +9,1 μονάδες.
Μεταστροφή των προβλέψεων για τις τιμές σε έντονα ανοδικές
Ο αρνητικός δείκτης για τις προβλέψεις μεταβολών στις τιμές τους προσεχείς 12 μήνες παρουσίασε έντονη εξασθένιση τον Σεπτέμβριο και στράφηκε θετικός, στις +30,3 μονάδες, έναντι -3,4 μονάδων τον Ιούλιο. Το 55% (από 35%) των νοικοκυριών προβλέπει άνοδο τιμών με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό και το 27% αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +34,4 και +33,1 μονάδες αντίστοιχα.
Οριακή ενίσχυση του ποσοστού που «μόλις τα βγάζει πέρα»
Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» ενισχύθηκε οριακά, στο 64% (από 63%), ενώ στο 6% διατηρήθηκε το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους. Οι καταναλωτές που δήλωσαν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ αποτελούν το 22% (από 23%) του συνόλου, ενώ το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι «έχουν χρεωθεί» ήταν 8%.
Ενίσχυση του ποσοστού των νοικοκυριών που είναι αβέβαια για τη μελλοντική οικονομική κατάστασή τους
Στην έρευνα έχει εισαχθεί πλέον μία νέα ερώτηση η οποία προσπαθεί να αξιολογήσει το βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στα νοικοκυριά. Συγκεκριμένα, ζητά από τα νοικοκυριά να αξιολογήσουν κατά πόσο η μελλοντική οικονομική κατάστασή τους μπορεί να προβλεφθεί εύκολα ή δύσκολα. Τον Σεπτέμβριο, το 48,0% έκρινε η οικονομική κατάστασή του μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, ποσοστό ελαφρώς υψηλότερο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (44,0%).
ΕΕ – ΕΥΡΩΖΩΝΗ: Μικρή υποχώρηση του δείκτη οικονομικού κλίματος
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος ανέκοψε την ανοδική του πορεία μετά από ένα εξάμηνο, τόσο στην Ευρωζώνη, όσο και στην ΕΕ, και διαμορφώθηκε στις 116,6 και στις 117,8 μονάδες αντίστοιχα, από 118,0 και 119,0 μονάδες αντίστοιχα. Η υποχώρηση του δείκτη οφείλεται στην επιδείνωση των προσδοκιών στη Βιομηχανία, τις Υπηρεσίες και το Λιανικό εμπόριο, καθώς στις Κατασκευές και στην καταναλωτική εμπιστοσύνη σημειώθηκε μικρή ενίσχυσή τους. Στην Βιομηχανία οι προσδοκίες υποχώρησαν μετά από μια σχετικά μεγάλη περίοδο ανόδου (-0,6 μονάδες), ενώ στις Υπηρεσίες παρά την υποχώρηση (-3,5) οι προσδοκίες διατηρήθηκαν σε ιστορικά υψηλό επίπεδο. Στο Λιανικό εμπόριο, μετά τη μικρή εξασθένιση του Ιουλίου, ο δείκτης υποχώρησε περαιτέρω (-3,2), ενώ στις Κατασκευές οι υψηλές προσδοκίες για την απασχόληση σε συνδυασμό με τις βελτιωμένες εκτιμήσεις για τα επίπεδα παραγγελιών και ζήτησης οδήγησαν σε περισσότερο αισιόδοξες προσδοκίες συνολικά (+3,0). Η καταναλωτική εμπιστοσύνη βελτιώθηκε οριακά (+0,4), με όλους τους παράγοντες πλην της πρόθεσης για μείζονες αγορές να κινούνται ήπια ανοδικά. Όσον αφορά στις έξι μεγαλύτερες οικονομίες, ο δείκτης ενισχύθηκε οριακά στην Ισπανία και την Γερμανία (+0,5), ενώ αντίθετα υποχώρησε ήπια στην Πολωνία (-1,1) και την Ολλανδία (-2,4). Μεγαλύτερη ήταν η επιδείνωση στην Ιταλία (-3,2) και την Γαλλία (-4,3).